จัดฟันแบบ Self Ligating คืออะไร?

นวัตกรรมการจัดฟันรูปแบบใหม่ “ดามอน”เป็นชื่อยี่ห้อของเครื่องมือจัดฟันติดแน่นแบบไม่รัดยางซึ่งถูกพัฒนาโดย ทันตแพทย์จัดฟันชาวสหรัฐอเมริกาชื่อ ดไวต์ เดม่อน (Dr. Dwight Damon) เป็นนวัตกรรมที่ถูกยอมรับและได้รับการพิสูจน์แล้วด้วยผลงานวิจัยทางคลินิกในหลาย ๆ ประเทศทั่วโลก ว่าช่วยปรับปรุงใบหน้าให้ดูดีขึ้น ลดความจำเป็นที่ต้องถอนฟันเพื่อการจัดฟันและการใช้เครื่องมือจัดฟันนอกปากให้น้อยลง

จุดเด่นของการจัดฟันแบบดามอนนั้นอยู่ที่การทำงานของเครื่องมือจัดฟันเพราะมี sliding bracket เป็นวัสดุติดบนผิวฟัน ผสมผสานกับการใช้ลวดจัดฟัน space-age archwires ชนิดพิเศษเป็นลวดรุ่นใหม่ผลิตจากวัสดุทันสมัยลื่นเรียบ สามารถให้แรงได้นุ่มนวล ต่อเนื่องและยาวนาน ไม่สะดุด

สามารถจัดฟันเคสที่ซับซ้อนได้อย่างง่ายดาย และช่วยลดความยุ่งยากในการมัดลวดจัดฟัน ด้วยยางจัดฟันที่เสื่อมสภาพง่ายหรือลวดมัดฟันที่มักทิ่มแทงเนื้อเยื่อรอบข้างและลดแรงเสียดทานสามารถบังคับการเคลื่อนตัวของฟันได้คล่องตัวทำให้สามารถเคลื่อนตัวฟันไปตำแหน่งที่ต้องการได้เร็วกว่าการจัดฟันทั่วไปโดยที่ไม่จำเป็นต้องไปพบทันตแพทย์ทุก ๆ เดือน

แบล็คเก็ตแบบดาม่อน

ลักษณะเฉพาะของแบล็คเก็ตแบบดามอน คือ self ligate bracket หรือลักษณะบานล๊อคเปิดและปิดแทนการใช้ยางที่เป็นแรงดึงและยึดติดกับลวดเหล็ก จึงทำให้คนไข้ไม่ต้องทนเจ็บกับการดึง ช่วยให้รู้สึกสบายและไม่เจ็บปวดมากเหมือนกับการจัดฟันแบบธรรมดา

เนื่องจากว่าการจัดฟันแบบดามอนมีบานล็อคเปิดและปิด (Ligatures) จึงไม่มียางที่ใช้ยึดซึ่งการที่ไม่มียางอยู่ทำให้เกิดคราบหินปูนได้น้อยลงสามารถทำความสะอาดได้อีกด้วย

การจัดฟันแบบดามอนแตกต่างจากประเภทอื่นอย่างไร?

หากเปรียบเทียบการจัดฟันดามอนกับการจัดฟันธรรมดา การจัดฟันแบบดามอนได้รับการรับรองจากทันตแพทย์แล้วว่าช่วยให้ฟันเคลื่อนที่เร็ว โดยมีลักษณะเฉพาะดังนี้

  • ลักษณะแบล็คเก็ต : การจัดฟันแบบดามอน แบล็คเก็ตจะเป็นสีโลหะล้วนหรือสีใส ต่างจากแบล็คเก็ตแบบโลหะ ธรรมดาที่มียางสีสันสดใส ที่ทำหน้าหน้าที่รัดลวดกับแบล็คเก็ตเอาไว้และแบล็คเก็ตการจัดฟันดามอนจะสามารถเปิด-ปิดด้วยคลิปล็อคหรือบานล๊อคเอาไว้ล็อกลวดแต่การจัดฟันธรรมดาจะใช้ยางสีๆ เอาไว้รัดลวดกับแบล็คเก็ต ซึ่งมีข้อเสียคือมีการเสียดสีและต้องเปลี่ยนยางอยู่บ่อย ๆ
  • ระยะเวลาการจัดฟัน : การจัดฟันดามอนจะใช้ระยะเวลาในการจัดฟันน้อยกว่า เพราะว่าฟันสามารถเคลื่อนที่ได้เร็วกว่า ลวดพาฟันเคลื่อนที่ได้แบบลื่นไหลกว่า เพราะไม่มีแรงกด รัด แรงเสียดทานจากยางที่รัดเหมือนการจัดแบบธรรมดาที่เคลื่อนที่ได้น้อย และเคลื่อนที่ได้จำกัด
  • การนัดหมาย : การจัดฟันแบบธรรมดาจะต้องเข้าพบทันตแพทย์บ่อย ๆ อย่างน้อยเดือนละ 1 ครั้ง เพื่อมาเปลี่ยนยาง แต่การจัดแบบดามอน ด้วยที่ตัวแบล็คเก็ตบานล๊อคเอาไว้ล็อกลวดโดยไม่ต้องกห่วงเรื่องยางที่เสื่อมสภาพได้เร็ว จึงสามารถทิ้งระยะห่างการพบทันตแพทย์ได้ 1 เดือนครึ่ง-2 เดือน

 

จัดฟันแบบดามอน เหมาะกับใคร?

  • ผู้ที่ไม่ต้องการพบทันตแพทย์บ่อย ๆ
  • ผู้ที่ไม่อยากให้ใครสังเกตเห็นว่าจะฟันชัดเจน เพราะแบล็คเก็ตจะเป็นสีโลหะล้วน ดูสุภาพ จึงเหมาะกับวัยทำงาน
  • ผู้ที่มีปัญหาฟันซ้อนเกมากๆ หรือมีปัญหาฟันและขากรรไกรแบบ V- shape เพราะการจัดแบบดามอน ลวดที่รัดจะมีการยืดหยุ่นมาก จึงมีคุณสมบัติในการขยายฟันได้ดี แนะนำในเด็กที่อายุต่ำกว่า 18 ปี ที่กระดูกขากรรไกรยังยืดหยุ่นอยู่ เพราะสามารถขยายได้ทั้งฟัน และขยายได้ทั้งกระดูก
  • เหมาะกับเคสที่มีความยุ่งยากซับซ้อน ซึ่งต้องอาศัยการเคลื่อนฟันมาก ๆ เพื่อลดการยื่น การเอียงของฟัน ซึ่งจะต้องใช้หมุดในการดึงฟัน การจัดแบบดามอนสามารถจะช่วยดึงฟันได้เร็วและลดความเจ็บ

 

 

ประเภทของการจัดฟันแบบดามอน

การจัดฟันแบบดามอน มี 2 ประเภท

จัดฟัน Damon clear : เป็นการจัดฟันด้วยเครื่องมือชนิดสีเหมือนเนื้อฟัน 

จัดฟัน Damon Q : เป็นการจัดฟันเป็นเครื่องมือชนิดสีเงิน

จัดฟันดามอน Damon Clear

เป็นการจัดฟันด้วยเครื่องมือชนิดสีใสแบบไม่รัดยาง ซึ่งเป็นนวัตกรรมใหม่ ที่ช่วย ทำให้เคลื่อนฟันได้ง่ายและรวดเร็วกว่าการจัดฟันแบบติดแน่นชนิดอื่น

รวมถึงความสวยงาม เพราะใช้วัสดุพิเศษที่เรียกว่าดามอนชนิดใส Damom clear braces ส่งผลทำให้ฟันเคลื่อน ตัวตามต้องการ และทำความสะอาดได้ง่าย การจัดฟันแบบดามอนจึงทำให้คนไข้มาพบทันตแพทย์น้อยลงกว่าการจัดฟันทั่วไป

นอกจาก Damon Clear ที่เป็นการจัดฟันชนิดใส สีเหมือนฟัน เครื่องมือจัดฟันแบบใสที่เป็นที่นิยม ยังมีอีก 2 เครื่องมือ คือ

  • จัดฟันแบบใส invisalign การจัดฟันแบบถอดได้ ที่ดารานิยมทำกัน
  • จัดฟันเซรามิก เครื่องมือจัดฟันชนิดสีใส แบบติดแน่น

ทั้ง 2 ประเภทเป็นแบบไม่มีรัดยาง ซึ่งเป็นนวัตกรรมใหม่ ที่ช่วยทำให้เคลื่อนฟันได้ง่ายและรวดเร็วกว่าการจัดฟันแบบติดแน่นชนิดอื่นครับรวมถึงยังมีความสวยงาม เพราะใช้วัสดุพิเศษ ส่งผลทำให้ฟันเคลื่อนตัวได้ตามต้องการและทำความสะอาดได้ง่ายกว่า

ขั้นตอนการจัดฟันแบบดามอน

  1. ปรึกษาทันตแพทย์ตรวจวินิจฉัยโครงสร้างฟัน ทำประวัติก่อนการจัดฟัน ได้แก่ พิมพ์ปาก ถ่ายรูป และถ่าย x-ray ทราบข้อดี-ข้อเสีย เกี่ยวกับการจัดฟันดามอน และวิธีการจัดฟันแบบอื่นเพื่อเปรียบเทียบก่อนตัดสินใจ
  2. เคลียร์ช่องปากก่อนจัดฟัน เช่น ขูดหินปูน ถอนฟัน อุดฟัน ผ่าฟันคุด เป็นต้น
  3. นัดหมายติดเครื่องมือจัดฟัน
  4. หลังจากติดเครื่องมือจัดฟันทันตแพทย์จะนัดปรับลวดประมาณ1 เดือนครึ่ง-2 เดือนครั้ง
  5. เมื่อจัดฟันเสร็จแล้ว ทันตแพทย์จะทำการถอดเครื่องมือจัดฟันแล้วจะพิมพ์ฟันเพื่อทำรีเทรนเนอร์ใช้คงสภาพฟันซึ่งคนไข้ควรใส่ตามที่ทันตแพทย์แนะนำ เพื่อไม่ให้ฟันเคลื่อนกลับไปตำแหน่งเดิม